Archiwalia

W jednej z książek przetrwał wycinek z dwutygodnika "Student". Wychodzący w Krakowie od r. 1967, w latach 70. określony w podtytule jako "pismo społeczno-kulturalne" miał zasięg ogólnopolski, a publikowali w nim między innymi poeci, krytycy i teoretycy  "Nowej Fali", jak i rówieśni ilustratorzy: Jan Sawka czy Andrzej Mleczko. Był, jak wszystkie gazety w PRL urzędowo cenzurowany, ale "trzymał poziom" tak, jak  w tamtym czasie się dało. Odwilż początku lat 70. rychło przeminęła - w połowie dekady jeden z autorów, Stanisław Barańczak publikował zjadliwe recenzje z "Książek najgorszych" pod pseudonimem (w końcu cenzorski "zapis na nazwisko" objął także moją skromną osobę). 

Może dziś zastanawiać, co w moim tekście znaczy ta anonimowa niewiasta na szachownicy. Otóż ilustruje ona trend gierkowskiej odnowy - po epoce purytańskiego Gomułki poluzowała cenzura obyczajowa i zdjęcia rozebranych dziewczyn - umieszczane na łamach przez redaktorów - poświadczały "otwarcie na Zachód". Co ciekawe, najbardziej okazałe akty można było oglądać w eleganckim, kolorowym, choć mało popularnym periodyku "Przyjaźń", wydawanym przez TPPR (Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej). 

 

Indeks osób

Magala Sławomir - filozof, anglista, od lat profesor w Rotterdamie, chyba (sorry) już retired. 

Kirschke Marek (+2006) - współzałożyciel i aktor Teatru Ósmego Dnia, kierownik programowy OKS "Od Nowa".

Mleczko Andrzej - powszechnie znany rysownik z Krakowa.

Sawka Jan (+2012) - wybitny plakacista, rysownik, malarz i antykomunista. Miał długie włosy, okulary typu "Lennon" i oryginalną marynarkę wojskową z logo "U.S. Army". Razu jednego postanowił zobaczyć Związek Radziecki w ramach "Pociągu Przyjaźni" (były to grupowe wyjazdy organizowane przez tzw. "organizacje młodzieżowe") - skreślono go z listy, a esbek powiedział mu: Wy, Sawka jesteście na Zachód, a na Wschód nie. W r. 1976 pozwolono mu wyjechać na stypendium Centrum Pompidou w Paryżu. Do kraju nie wrócił, osiadł w Nowym Jorku. 

Szoc Maksymilian (+1983) - malarz, rysownik, scenograf, od r. 1978 w Belgii. Maxa poznałem w r. 1973 na festiwalu "FAMA" w Świnoujściu. Urodzony w r. 1937 był tamże seniorem wśród artystycznej "starszyzny". Atrakcyjnością emploi (bardziej komicznego niż tragicznego) mógł konkurować z Salwadorem Dali. O jego dokonaniach towarzyskich pisałem wcześniej. 

Klub "Od Nowa" w latach 70. mieścił się w Zamku Cesarskim przy ul. Czerwonej Armii (w II RP i obecnie: św. Marcin) w Poznaniu. Skromną siedzibę miał tam Teatr Ósmego Dnia. 

Dederon, zegarek Ruhla - ekskluzywne produkty przywożone z Niemieckiej Republiki Demokratycznej; nazwa nylonowej tkaniny "dederon" to rozwinięcie skrótu DDR (Deutsche Demokratische Republik - owa "republika" de facto miała status taki, jak Litwa, Łotwa czy Estonia, dlatego w sytuacjach kameralnych nazywaliśmy ją Niemiecką Republiką Dramatyczną).